Alergia i sport. Reakcje alergiczne przy wysiłku fizycznym.

Alergia i sport są ze sobą związane. Na początku trzeciego tysiąclecia aktywność fizyczna jest często postrzegana jako panaceum, czyli „lekarstwo na każdą chorobę”. Nie ma wątpliwości, że powoduje wzrost uspołecznienia i samooceny. Ma również pozytywne działanie na organizm i samopoczucie. Poprawia funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego, oddechowego i mięśniowego oraz wymusza modyfikacje diety. Ponadto zawody sportowe są ważną częścią życia gospodarczego, społecznego i kulturalnego. A czołowi sportowcy stanowią wzór do naśladowania przez większość młodych ludzi i dzieci. W związku z tym duża część populacji uprawia sport, aby osiągnąć jak najlepszą wydolność organizmu.

Choroby alergiczne w krajach uprzemysłowionych dotykają 10–25% populacji. Można zaryzykowac twierdzenie, że odsetek ten będzie taki sam dla sportowców i amatorów różnych dyscyplin sportowych. Jednocześnie zadajmy sobie pytanie, czy to możliwe, że dobrze wyszkolony amator lub zawodowy sportowiec napotyka problemy o charakterze pseudoalergicznym podczas wykonywania ćwiczeń fizycznych? A może można sobie wyobrazić, że alergik może uprawiać sport na poziomie eksperta i rzeczywiście zostać mistrzem?

Rola sportu i ćwiczeń w chorobie alergicznej: wady i korzyści.

Chociaż trening ma wiele zalet, przesadzanie z nim niekoniecznie musi być dobrą rzeczą. Na przykład, zawodowi sportowcy mają zwiększone ryzyko astmy i alergii. Ryzyko to może wiązać się z kilkoma mechanizmami. Obejmują one zarówno sam trening, jak i osobiste czynniki ryzyka sportowca jak podatność genetyczna czy nadwrażliwość ukłądu nerwowego.

Trzeba jednak podkreślić, że aktywność fizyczna daje pozytywne skutki i jest nieodłącznym elementem zdrowego stylu życia. Trening zmniejsza duszności przy astmie oraz osłabia reakcje zapalne. Korzyści znacznie przewyższają potencjalne zagrożenia wynikające z treningu.

Alergia i sport.

Osoby z astmą mogą mieć problemy z oddychaniem podczas wysiłku fizycznego. A sport może w niektórych przypadkach wywoływać problemy alergiczne. Astma wysiłkowa różni się od zwykłej astmy jedynie czynnikiem sprawczym. Typowy atak astmy po wysiłku fizycznym występuje najczęściej w chłodne i suche dni. Szczególnie u dzieci częstość występowania astmy jest wysoka. Reakcja alergiczna wywołana wysiłkiem fizycznym (pokrzywka, świąd, obrzęk) jest wywoływana samym wysiłkiem fizycznym lub połączeniem uczulającego pokarmu i ćwiczeń. W rzadkich przypadkach używanie sprzętu sportowego może wywołać kontaktowe zapalenie skóry.

Alergia i sport. Nieżyt nosa, astma i sport.

W ciągu ostatnich kilku lat znaczenie sportu w życiu codziennym gwałtownie wzrosło. Astma i alergiczny nieżyt nosa należą do najczęstszych problemów, na jakie mogą napotkać osoby uprawiające sport. Ćwiczenia są silnym czynnikiem wywołującym astmę, zarówno u alergików, jak i osób niealergicznych. Sportowcy cierpią również na niealergiczny nieżyt nosa, który może wpływać na ich wydajność. Nieżyt nosa powoduje nieprawidłową wentylację i może wywoływać zaburzenia oddychania również dolnych dróg oddechowych.

Podsumowując, sport może zaostrzać lub wywoływać astmę i nieżyt nosa. Jednak fakt ten nie stanowi ograniczenia dla aktywności fizycznej. Dobra znajomość chorób występujących podczas wysiłku fizycznego i odpowiednia terapia pozwalają na uprawianie sportu na wysokim poziomie. Nawet przy alergii układu oddechowego.

Sezonowa alergia i sezonowe spadki wyników sportowych.

Choroby alergiczne są powszechne we wszystkich grupach wiekowych na całym świecie. W wyniku przyspieszenia oddechu podczas wysiłku szczególnie sportowcy doświadczają objawów alergii wywołanych zwiększoną ekspozycją na alergeny. Reakcja alergiczna, wpływają na wyniki sportowe, ponieważ powoduje:

• przekrwienie błony śluzowej nosa i spojówek,
• łzawienie,
• trudności w oddychaniu,
• świąd,
• zmęczenie
• i zmiany nastroju.

Choroby takie jak astma, alergiczny nieżyt nosa, pokrzywka i anafilaksja, charakteryzują się nadwrażliwością na określony alergen. To skutkuje wydzielaniem swoistych przeciwciał immunoglobulin E (IgE) oraz ostrym, nawracającym lub przewlekłym stanem zapalnym.

Źródła alergenów obejmują naturalne środowisko (np. pyłki drzew, traw i chwastów, kurz, pleśń) oraz żywność, leki i owady żądlące.

Pyłek się liczy.

Stężenie pyłku w atmosferze, które wywołują objawy alergii, jest rozpowszechniane w wielu ośrodkach na całym świecie. W Polsce przydatnym źródłem informacji jest wiele przydatnych stron internetowych, które dostarczają dane dotyczące pyłków i pleśni w całym kraju.

Alergia i sport. Manifestacje alergii.

Fizyczne objawy alergii są często wyniszczające. W płucach może wystąpić skurcz oskrzeli lub astma, w nosie, nieżyt nosa, w skórze, pokrzywka, w oczach, zapalenie spojówek. U niektórych osób opisywano anafilaksję występującą wyłącznie w połączeniu z wysiłkiem fizycznym. Poza tym alergia wiązała się ze zmęczeniem, depresją i osłabieniem funkcji poznawczych. Istnieją dowody epidemiologiczne sugerujące, że sezonowość nawet skrajnych przejawów behawioralnych, takich jak samobójstwa, może być związana z alergią lub ekspozycją na alergeny sezonowe, zwłaszcza pyłki drzew.

Sezonowe skutki alergii u sportowców.

W kilku badaniach scharakteryzowano związek między infekcją wirusową a nasileniem choroby alergicznej. Infekcje wirusowe, takie jak grypa typu A, mogą wywoływać astmę alergiczną poprzez zakłócanie tolerancji na alergeny. U niektórych osób alergia sezonowa i podatność na stany zapalne mogą wchodzić w interakcje. Dlatego osoby z alergią mogą odczuwać większe pogorszenie nastroju po grypie niż osoby bez alergii.

Astma wysiłkowa.

Ogólnie przyjęta charakterystyka astmy wysiłkowej obejmuje utratę ciepła i wody z błony śluzowej dróg oddechowych. Podczas ćwiczeń i zwiększonej częstości oddechów duże ilości suchego, zimnego powietrza dostają się do dróg oddechowych. Może to powodować odruchowe zwężenie oskrzeli. Szybkie rozgrzanie dróg oddechowych po wysiłku może powodować przekrwienie naczyń, zwiększoną przepuszczalność i nawet obrzęk prowadzący do niedrożności. Objawy astmy wysiłkowej w postaci ucisku w klatce piersiowej, świszczącego oddechu i duszności zwykle następują na początku wysiłku. Skurcz oskrzeli osiąga szczyt 8 do 15 minut po wysiłku i ustępuje po około 60 minutach. Chociaż atak astmy wysiłkowej zwykle rozpoczyna się po zaprzestaniu aktywności, może również pojawić się podczas długotrwałej aktywności.

Sportowcy lekkoatletyczni są bardzo narażeni na sezonowe alergeny. Wykazano, że osoby z astmą, które są uczulone na pyłki brzozy, wykazywały nasilenie objawów astmy wysiłkowej w okresie pylenia w porównaniu z reakcją osób z astmą, które nie są uczulone na pyłki brzozy.

Alergia i sport u elitarnych sportowców letnich.

Ćwiczenia mogą zwiększyć w krótkim czasie wentylację do 200 l / min w sprincie i sportach siłowych. A w dłuższym u sportowców wytrzymałościowych, takich jak biegacze długodystansowe i pływacy. Dlatego duże obciążenie treningowe silnie naraża na wiele alergenów pyłkowych wiosną i latem oraz na zimne powietrze podczas zimowych treningów. Natomiast zawodowi pływacy wdychają i mikroaspirują duże ilości powietrza unoszącego się nad powierzchnią wody, co naraża ich na wdychanie chloru. Podczas letnich igrzysk olimpijskich od 4% do 15% sportowców wykazywało objawy astmy lub stosowało leki przeciwastmatyczne. Astmę najczęściej obserwuje się w zawodach wytrzymałościowych, takich jak jazda na rowerze, pływanie lub bieganie długodystansowe. Ryzyko astmy jest szczególnie zwiększone u pływaków wyczynowych. Łagodne zapalenie dróg oddechowych dotyka elitarnych zarówno pływaków, jak i narciarzy biegowych.

Alergia i sport u dzieci.

Aktywność fizyczna jest korzystna dla dzieci i ma pozytywny wpływ na samopoczucie psychiczne i fizyczne. Warunki występujące na arenie sportowej mogą utrudniać dzieciom alergicznym uczestnictwo w aktywności fizycznej. Typowym przykładem jest astma wywołana wysiłkiem fizycznym; Rzadziej występujące stany alergiczne związane z aktywnością to alergia zależna od pożywienia wywołana wysiłkiem i pokrzywka wywołana wysiłkiem fizycznym. Dzieci alergiczne są również być narażone na alergeny, które występują w środowisku sportowym, np. lateks, napoje dla sportowców i leki, takie jak NLPZ.

Aktywność sportowa powoduje modyfikacje niektórych parametrów immunologicznych.

Ćwiczenia fizyczne mogą powodować modyfikacje różnych parametrów układu odpornościowego.

Podczas ostrego wysiłku stwierdzono podwyższone poziomy wszystkich podklas limfocytów. Pod koniec ćwiczenia wartości spadają poniżej normalnego poziomu. Zarówno czas trwania, jak i tłumienie tych wartości zależą od intensywności i czasu trwania samego ćwiczenia. Natomiast stężenie neutrofili wzrasta podczas wysiłku i nadal rośnie po jego zakończeniu. Ponadto, stwierdzono wyraźny spadek poziomu IgA w ślinie u sportowców w trakcie i po sezonie treningowym.

Alergia i sport.

Trzy główne zaburzenia, które wiążą choroby alergiczne z wysiłkiem fizycznym i uprawianiem sportu, to:

1. astma wysiłkowa;
2. anafilaksja wywołana wysiłkiem fizycznym;
3. pokrzywka wysiłkowa.

Astma wysiłkowa

Słowo astma pochodzi od greckiego słowa ασθμα, jak nazwał ją Hipokrates, oznacza trudności w oddychaniu. Została po raz pierwszy opisana około 2000 lat temu, prawdopodobnie przez Aretajusza z Kapadocji. Astmę niedawno zdefiniowano jako „przewlekłą chorobę zapalną dróg oddechowych. U osób podatnych ten specyficzny stan zapalny wywołuje nawracające epizody duszności, uczucie duszenia, skurcze klatki piersiowej i kaszel, przede wszystkim w nocy i we wczesnych godzinach porannych. Ogólnie dzieli się astmę na na „alergiczną” (lub zewnętrzną) i „niealergiczną” (lub wewnętrzną). Ćwiczenia fizyczne mogą wywołać ataki astmy. Astma wysiłkowa stanowi główne zagrożenie dla osób wykonujących ćwiczenia. Trzeba zauważyć jednocześnie, że wysiłek fizyczny może powodować poważne problemy z oddychaniem również u osób bez astmy.

Jaki sport dla alergika?

Jednym z głównych problemów, z jakimi borykają się obecnie alergolodzy, jest to, jakie ćwiczenia fizyczne lub sport można zaproponować alergikom. Główne pytania są następujące:

1. Czy astmatycy mogą uprawiać sport?
2. Jaki sport jest odpowiedni dla astmatyków?
3. Jak zapobiegać atakowi astmy?
4. Jak leczyć atak astmy?

Oczywiście istnieje powszechna zgoda co do tego, że dzieci z astmą nie tylko mogą, ale powinny uprawiać sport. Ćwiczenia są korzystne zarówno dla wzrostu, jak i dla stanu psychicznego dzieci chorych na astmę.

Istnieje długa lista światowych sportowców, którzy byli w stanie osiągnąć najwyższe poziomy sukcesów (biorąc udział w mistrzostwach świata, igrzyskach olimpijskich itd.), Pomimo astmy niektórzy z nich osiągnęli znakomite wyniki. Wśród nich możemy wspomnieć Miguela Induraina (69 l.), Słynnego kolarza i Kurta Grote’a (amerykańskiego złotego medalistę olimpijskiego w pływaniu sztafetowym na 400 m na Igrzyskach Olimpijskich w 1996 r.).

Inną kwestią jest to, że istnieje wyraźna różnica między sportami siłowymi i wytrzymałościowymi pod względem wydajności beztlenowej i aerobowej. Wiadomo, że niektóre sporty wiążą się z mniejszym ryzykiem dla astmatyków. Na przykład pływanie jest lepsze niż bieganie. Prawdopodobnie dlatego, że zmniejszona różnica temperatur między wdychanym powietrzem a drogami oddechowymi zmniejsza reaktywność oskrzeli, która jest typowa w astmie.

Bieganie.

Bieganie, sport największego ryzyka dla astmatyków. Poza tym, że jest dyscypliną samą w sobie, jest również metodą treningową stosowaną w prawie wszystkich sportach w celu zwiększenia wydolności tlenowej. Można zaobserwować osoby, które nie skarżą się na żadne objawy podczas uprawiania własnej dyscypliny, ale przejawiają je podczas biegów treningowych.

Pływanie.

Pływanie jest powszechnie sugerowane chorym na astmę: ciepłe, wilgotne powietrze w basenie zapobiega wysychaniu i chłodzeniu błony śluzowej oskrzeli. Należy jednak zwrócić uwagę na wysoki poziom chloru jako środka drażniącego, a także na możliwą obecność roztoczy lub pleśni w szatniach i innych pomieszczeniach ogólnodostępnych.

Siatkówka, koszykówka, szermierka, gimnastyka artystyczna.

Sporty o średnim ryzyku to sporty zespołowe (zwłaszcza siatkówka i koszykówka). Naprzemienność fazy aerobowej i beztlenowej, a także stosunkowo krótkie okresy ciągłych ćwiczeń (w każdym przypadku zwykle poniżej 5–8 minut) skutkują niższym ryzykiem skurczu oskrzeli. Sporty od średniego do niskiego ryzyka to takie, które nie wymagają dużej wentylacji (na przykład szermierka i gimnastyka artystyczna są wskazane przede wszystkim). Jednakże nawet w tych przypadkach należy zwrócić szczególną uwagę na obecność specyficznych czynników drażniących. Może się jednak okazać, że niewskazane są nawet sporty takie jak pływanie.

Anafilaksja poposiłkowa wywołana wysiłkiem fizycznym.

Anafilaksja, nazwa ukuta w 1902 r. przez Charlesa Richeta (laureata Nagrody Nobla z 1913 r.) i jego kolegę Paula Julesa Portiera, na określenie „przeciwieństwa profilaktyki”, jest najpoważniejszym zjawiskiem w dziedzinie alergologii. Jej forma wywołana wysiłkiem fizycznym to stosunkowo nowy zespół (po raz pierwszy opisany w 1979 r.). Jej objawy mogą być bardzo zróżnicowane, od świądu, rumienia i pokrzywki po obrzęk naczynioruchowy, objawy żołądkowo-jelitowe, skurcz krtani i zapaść naczyniową.

Istnieją dwa rodzaje tego zjawiska:

1. poposiłkowe (zależne od posiłków),
2. niezależne od żywności.

W pierwszym przypadku objawy mogą pojawić się w kilka godzin po spożyciu żywności, stanowiąc tym samym czynnik predysponujący. Literatura obejmuje takie przypadki po spożyciu szerokiej gamy produktów spożywczych. Chociaż nie wiadomo jak to leczyć, zmniejszenie liczby ataków zdarza się często po wyeliminowaniu pożywienia.

Alergia i sport. Pokrzywka wysiłkowa.

Pokrzywka jest znana od czasów starożytnych. Została opisana przez Hipokratesa [460–370 pne]. I została nazwana przez Franka w 1792 r. (od łacińskiej nazwy pokrzywy Urtica urens).

Forma wywołana zimnem objawia się na różne sposoby. Wśród sportowców najczęściej jest najczęściej nabyta; Zmiany rozwijają się w miejscach narażonych na zimno, bąble pojawiają się bardzo szybko i utrzymują się przez 0,5–1 h. Czasami stan może być tak poważny, że towarzyszą mu objawy prowadzące do wstrząsu, szczególnie po kąpieli.

Pokrzywka może też dotyczyć wszystkich sportowców narażonych na promienie słoneczne. Objawia się wtedy rumieniem i bąblami w ciągu 5 minut od ekspozycji na promienie słoneczne.

Pokrzywka wodna jest szczególną postacią pokrzywki fizycznej. Sprowokowana jest przez zwykły kontakt skóry z wodą o temperaturze ciała. Zmiany zwykle ustępują po ok. 30 min.

Inne drobne aspekty zaburzeń alergicznych podczas aktywności sportowej są związane z kontaktowym zapaleniem skóry wywołanym przez różne substancje. Istnieją opisy zapalenia skóry u pływaków wywołanego żywicą fenolowo-formaldehydową i nadtlenkiem benzoilu zawartymi w okularach pływackich lub difenylotiomocznikiem, lub innymi substancjami w kombinezonach kąpielowych. Opisano także liszajowate fotodermatozy u piłkarzy oraz zapalenie skóry wywołane żywicami formaldehydowymi w taśmie sportowej.

Alergia i sport. Uwagi końcowe.

Związek między alergią a wysiłkiem fizycznym jest wyraźny, od prostego zapalenia skóry po potencjalnie śmiertelną anafilaksję.

Należy podkreślić, że podczas ćwiczeń aktywowane są ważne układy w organizmie: neurologiczne i hormonalne. Mogą one w znacznym stopniu wpływać na układ immunologiczny i wywoływać alergie.

Duże znaczenie mają również czynniki żywieniowe (żywność, witaminy, aminokwasy i suplementy). Jest to kolejna dziedzina badań związana ze sportem, której efekty są ogólnie korzystne. Jednak oznaczenie jej skutków jest ważne w przypadku alergii pokarmowej.

W ciągu następnych dwóch dziesięcioleci liczba alergików i osób uprawiających sport ma gwałtownie wzrosnąć.

Zakończenie.

I to już wszystko na dziś. Mam nadzieję, że ten temat jest dla Was interesujący i że zachęciłam Was do odkrywania tajemnic własnego ciała i umysłu. Jeśli chciałybyście przeczytać o innych sprawach z tej tematyki, to napiszcie o tym w komentarzach pod tym artykułem. Jeżeli coś pominęłam, a chciałybyście o tym przeczytać, to również piszcie komentarze pod tym artykułem. Jeśli macie propozycje innych tematów, to zapraszam do dzielenia się nimi pod tym artykułem albo wysłania wiadomości przez formularz, który znajduje się na dole podstrony Moja filozofia.

Źródła.

1. The role of sports and exercise in allergic disease: drawbacks and benefits; https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26099040/
2. Sports and allergy; https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/1894391/
3. Seasonal allergy and seasonal decrements in athletic performance; https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15892916/
4. Seasonal Allergy and Seasonal Decrements in Athletic Performance; https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7119062/
5. Allergy and asthma in elite summer sport athletes; https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10984362/
6. Allergy and sports in children; https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22283403/
7. Cutaneous allergic reactions induced by sporting activities; https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12846592/
8. Allergy and sports; https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7159477/
9. [Rhinitis, asthma and sports]; https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12868240/